دستگاه گوارش چگونه کار میکند؟

اعضای تشکیل دهنده دستگاه گوارش کدامند؟

فعالیت دستگاه گوارش از دهان شروع شده و پس از آن به مری، روده کوچک، روده بزرگ و در نهایت به مقعد ختم می شود. هضم اولیه به وسیله دهان و از طریق جویدن آغاز می شود؛ سپس به کمک مری، غذا از دهان به معده منتقل خواهد شد و پس از آن به معده می رسد تا غذا با اسید معده مخلوط شود.

 انواع بیماری های مرتبط با مری کدامند؟

مهم ترین و شایع ترین بیماری در دستگاه گوارش، برگشت اسید از معده یا رفلکس معده (به انگلیسی Gastroesophageal Reflux Disease) به مری است که باعث ایجاد سوزش در سر دل می شود. اگر این بیماری به مدت زمانی ادامه یابد، باعث ایجاد التهاب در انتهای مری و اگر بیش از چند سال طول بکشد، ممکن است منجر به ایجاد تغییرات سلول های انتهای مری شده و بدخیم می شود. التهاب مری به دلیل خوردن داروهایی است که احتمال دارد به مری بچسبند، به وجود می آید. شایان ذکر است که بیماری های قسمت عضلانی مری بسیار نادر هستند؛ از نشانه هایی که فرد ممکن است احساس کند می توان به احساس درد در قفسه سینه اشاره کرد.

معده درد گرفتم، چه بیماری ممکنه گرفته باشم؟

شایع ترین بیماری مرتبط با معده که با آن مواجه هستیم، زخم معده است که علل مختلفی می تواند داشته باشد؛ از جمله علل به وجود آمدن زخم معده می توان به موارد زیر اشاره کرد:

·        میکروب معده؛ مهم ترین علت ایجاد زخم معده می باشد و حتما باید مورد بررسی قرار گیرد.

·        بیماری هایی که فرد را ضعیف می کنند و معده را مستعد زخم شدن می کنند.

·        قرص های مسکن که موجب ایجاد زخم در معده می شوند.

·        برخی قرص ها مثل آسپرین و پلاویکس احتمال خون ریزی و زخم را افزایش خواهند داد.

از دیگر بیماری های معده می توان به اختلالات عضلانی اشاره کرد. این اختلالات به ویژه در افراد دیابتی بسیار شایع است. این بیماری موجب کند شدن حرکات معده و ایجاد علائمی مثل: تهوع، احساس سیر بودن و همچنین پر بودن معده خواهد شد. اختلالات عضلانی ممکن است در کسانی که التهاب معده دارند، وجود داشته باشد. سنگینی در سر دل، احساس درد و ناراحتی که به علل مختلفی از جمله عدم رعایت رژیم غذایی صحیح، در ناحیه عضلانی معده ایجاد شود. برای درمان این مشکل باید به پزشک متخصص داخلی مراجعه کرده تا پزشک مواد غذایی که باعث به وجود آمدن این حالت می شوند را حذف کند؛ همچنین برای جلوگیری از بروز این درد ها لازم است به نکاتی مثل آهسته غذا خوردن، نخوردن آب در بین غذا و ... توجه کنید. لازم به ذکر است که قرص ضد اسید نیز یکی دیگر از راه های بهبود شرایط التهاب معده هستند.

زخم معده را چگونه می توان تشخیص داد؟

زخم های معده را توسط آندوسکوپی فوقانی تشخیص می دهند. بنابراین زخم های معده حتما باید بررسی شده و برای بررسی بیشتر به پاتولوژی فرستاده شوند. چون بر خلاف زخم های روده کوچک، احتمال بدخیمی در برخی موارد وجود دارد. لذا حتما باید نمونه برداری صورت بگیرد.

دئودنوم یا دوازدهه (اثنا عشر) چیست و زخم دوازدهه چگونه است؟

 دئودنوم (اثنا عشر)، قسمتی مهم از دستگاه گوارش به طول دوازده سانتی متر است که در ابتدای روده کوچک قرار دارد. به دلیل اینکه عمل جذب عمده مواد غذایی در این قسمت صورت می گیرد، اگر اختلالی مثل التهاب و ورم در این ناحیه وجود داشته باشد، جذب مواد با اختلال رو به رو می شود و فرد دچار سوتغذیه خواهد شد. بروز این مشکل می تواند به علت مسائل ژنتیکی یا علل اکتسابی بستگی داشته باشد. از جمله علل اکتسابی می توان به زخم های دوازدهه یا اثنا عشر اشاره کرد که اگر درمان نشوند، عوارضی با خود به همراه خواهند داشت که می توانند منجر به ایجاد اختلالاتی در آن ناحیه شده و حتی باعث سوراخ شدن روده و خونریزی شوند.

تقریبا در تمامی عزیزانی که دچار زخم اثنا عشر هستند، میکروب معده دخیل است. بنابراین حتما نمونه برداری جهت تشخیص میکروب معده را انجام دهید؛ حتی اگر موردی هم در آزمایش ها پیدا نکنند. از طرفی اگر فردی قادر به انجام آندوسکوپی نباشد ولی علایم او نشان دهنده وجود زخم دوازدهه یا اثنا عشر باشد، درمان میکروب معده در هر حالتی قطعا باید انجام شود.

بیماری های دیگری که در این قسمت (ناحیه دئودنوم) وجود دارند از جمله بیماری های التهابی هستند که اگر این ناحیه را درگیر کند، موجب سوجذب مواد می شود. از طرفی مایع صفرایی که توسط کبد ساخته شده و در کیسه صفرا ذخیره می شود هم از طریق همین ناحیه تخلیه خواهد شد.

وقتی که غذای چرب می خوریم با فشرده شدن کیسه صفرا، مایع صفرا وارد ناحیه دئودنوم می شود تا چربی ها را حل کرده و به جذب آن ها کمک کند. و سایر ترشحات از غده لوزالمعده در این ناحیه ترشح می شوند تا به هضم و جذب غذا کمک کند. لذا اختلال در هر کدام از آن ها می تواند موجب بروز انواع بیماری ها شود.

ژژنوم و ایلئوم چیست و بیماری مهم مرتبط روده کوچک یا باریک چه نام دارد؟

در ادامه راجع به قسمت دوم و سوم روده باریک که ژژنوم (تهی‌روده) و ایلئوم (درازروده) نام دارند صحبت خواهیم کرد. از جمله بیماری های این ناحیه می توان به  بیماری های التهابی اشاره کرد. همانطور که گفتم، التهاب می تواند قسمت اول را هم درگیر کند. بیماری مهم مربوط به این قسمت کرون (Crohn's disease) است. بیماری کرون هر قسمتی از دستگاه گوارش (از دهان تا مقعد) را می تواند درگیر کند. در صورتی که درگیری هایی در این ناحیه از روده کوچک ایجاد شود، عوارضی از جمله ایجاد زخم، بد خیمی و چسبندگی ها را با خود به همراه خواهد داشت. در قسمت سوم روده باریک هم که قسمتی از جذب مواد در آنجا صورت می گیرد. اگر زخمی ایجاد شود، موجب سو جذب مواد خواهد شد.

اجزای تشکیل دهنده روده بزرگ کدامند و بیماری های مرتبط با روده بزرگ چه نام دارند؟

حال به روده بزرگ می رسیم که از سه قسمت تشکیل شده است که عبارتند از:

·        قسمت صعودی

·        قسمت عرضی

·        قسمت نزولی

قسمت صعودی، که در ابتدای آن یعنی در سکوم، آپاندیس قرار دارد. در صورتی که در این زائده (آپاندیس) که به ابتدای روده بزرگ وصل است، گرفتگی ایجاد شود منجر به التهاب آپاندیس و آپاندیسیت می شود که نیاز به عمل جراحی در اولین فرصت خواهد داشت. اگر التهاب آپاندیس با عمل جراحی، زایده آپاندیس برداشته نشود منجر به ایجاد عوارضی از جمله عفونت، سوراخ شدگی و...، خواهد شد که خطرناک است.

یبوست چه تاثیری بر روده می گذارد؟

در اثر یبوست در کل قسمت های روده، مخصوصا قسمت های انتهایی، ممکن است کیست هایی ایجاد شود. درون این کیست ها میکروب های روده بزرگ می توانند رشد کنند و باعث ایجاد نفخ و علائم دیگر از جمله افزایش میزان گاز در شکم شوند و فرد را اذیت کنند.

بیماری روده عصبی یا روده تحریک پذیر چیست؟

بیماری شایع دیگری که روده بزرگ را درگیر می کند، درگیری دستگاه عصبی روده است. سیستم گوارشی، مستقل از بدن، یک سیستم عصبی به طور جداگانه دارد که بسیار تحت تاثیر اضطراب و استرس های روزمره قرار می گیرد.

در صورتی که فرد دچار اضطراب شده و سیستم عصبی درگیر شود، باعث به وجود آمدن بیماری شایعی به نام بیماری روده عصبی یا روده تحریک پذیر خواهد شد. این بیماری علائمی از جمله احساس ناراحتی و درد، به خصوص در قسمت چپ و پایین شکم را به وجود می آورد. معمولا درد با دفع مدفوع بهتر شده و با غذا خوردن بدتر می شوند. همچنین گاز های روده برخلاف مسیر درست، به سمت بالا خواهند رفت. در نتیجه اگر به روده عصبی مبتلا شوید ممکن است مدفوع تغییر شکل بدهد، دچار اسهال شوید، یبوست بگیرید و یا مدفوع تان به صورت تکه تکه دفع شود.

برچسب ها :